Kathleen Ferrier, voorzitter van de Nederlandse Unesco Commissie, vm. lid van de Tweede Kamer en vm.
secretaris van de migrantenkerken in Nederland (SKIN), spreekt over wegen van verzoening na de komma van Rutte.
Het Zincafé Kogerkerk is een forum voor opinie en gesprek over vraagstukken op het grensvlak van zingeving, maatschappij en cultuur.
Het lijkt wel of Nederland de afgelopen jaren een groeispurt heeft doorgemaakt als het gaat om de bewustwording van (institutioneel) racisme.
De tweede en inmiddels derde generatie Nederlanders uit onder andere Suriname en de Antillen die hier geboren en getogen zijn – vaak goed opgeleid en zelfbewust – schoven aan bij talkshowtafels, maakten televisiereportages en documentaires en vertelden hún verhaal. Over pesterijen op school toen zij jong waren en hoe hun kinderen dat tot op de dag van vandaag nog steeds meemaken, over discriminatie en racisme in de wereld van volwassenen op het werk, in de buurt.
En over hun tot slaaf gemaakte voorouders.
Het heeft even geduurd, maar eindelijk was de regering dan zover om eind vorig jaar Suriname excuses aan te bieden voor de rol van Nederland in de slavernij. De toespraak van premier Rutte werd over het algemeen goed ontvangen, vooral ook omdat hij benadrukte dat deze excuses nog maar een begin zijn: met de excuses wordt geen punt, maar een komma gezet.
In dit Zincafé staan vragen centraal als: hoe om te gaan met het slavernijverleden en in meer algemene zin hoe is racisme en discriminatie in onze samenleving te bestrijden?
Kathleen Ferrier gaat met ons in gesprek. Als voormalig lid van de Tweede Kamer, huidig voorzitter van de Nederlandse Unesco-commissie én als dochter van de eerste president van Suriname, is zij zowel persoonlijk betrokken als deskundig. In 2019 sprak zij de Anton de Kom lezing uit.
Hoe en waar heeft zij, zowel in Suriname als in Nederland, discriminatie en racisme meegemaakt? Hoe ging en gaat ze daarmee om en zijn er veranderingen te bespeuren? En in hoeverre speelt daarbij een rol dat in onze samenleving mensen steeds meer de neiging hebben te benadrukken wat hen onderscheidt van anderen en dat zo wat mensen bindt op de achtergrond raakt?
Wat vindt zij van de excuses van de Nederlandse regering en wat is daarvan de betekenis?
Slavernij is een verzamelbegrip. Is nadere precisering noodzakelijk en moet bijvoorbeeld een onderscheid gemaakt worden tussen de intercontinentale handel in tot slaaf gemaakten en de uitbuiting van tot slaaf gemaakten op de plantages in bv. Suriname?
Mark Rutte benadrukte dat op de excuses een komma volgt, maar hoe zou dat vervolg er moeten uitzien? In een opinieartikel in Trouw (30 juni 2021), dat Kathleen Ferrier schreef samen met Joost Röselaers (Remonstrants predikant), pleitte zij voor een spiritueel proces, naar voorbeeld van de Waarheid- en verzoeningscommissie in Zuid-Afrika. “Excuses zijn slechts een stap naar het uiteindelijke doel: verzoening onder alle Nederlanders ten behoeve van een sterke gedeelde toekomst. […] Het gaat om een gemeenschappelijk, spiritueel proces dat zich niet richt op de schuldvraag maar dat draait om vragen als: word ik gezien? Mag ik er zijn? Mag mijn verleden er zijn? En zijn we verbonden genoeg met elkaar? Deze vragen gelden voor de nazaten van de tot slaaf gemaakten, die zich afvragen of de pijn van hun voorouders wordt gezien en die aanlopen tegen racisme en discriminatie.
En het geldt voor hen die al generaties hier wonen en zich afvragen of zij nog wel trots mogen zijn op hun land, en die bang zijn dat hun dat wordt afgenomen. Het gesprek voeren op een spiritueel niveau zou een ontwapenende bevrijdende en verbindende ervaring zijn”.
Een interessante vraag is welke vergelijkingen te maken zijn met het initiatief in Zuid-Afrika na het afschaffen van de apartheid? Hoe geef je zo’n proces vorm, wie zitten aan tafel en wie vertegenwoordigen ze dan?
En dan nog de vraag hoe de kerken een rol kunnen spelen in dit proces, landelijk en lokaal.
Na de inleiding van Kathleen Ferrier is er gelegenheid voor vragen en gesprek.
Gastheer is Jaap van Kampen.
Plaats van het Zincafé: Kogerkerk, Kerkstraat 14, Koog aan de Zaan. Aanvang: 20.00 uur,
inloop vanaf 19.30 uur.
Na afloop is er gelegenheid om nog iets te blijven drinken en na te praten.
Er is een collecte ter bestrijding van de onkosten.
Informatie bij Anneke Röhling, tel. (06) 54716988, email: anneke@rhlng.net.